Nooit te oud om te leren. Dat werd me als kind al verteld. Lang geleden dus… En toch lijkt het actueler dan ooit. De ontwikkelingen op de arbeidsmarkt zijn nog nooit zo snel gegaan. Beroepen komen en beroepen gaan. Digitalisering slaat om zich heen. Het is niet vanzelfsprekend dat je zomaar bijblijft in deze wereld.
Zo kwam een jaar of vijf geleden de term Leven Lang Ontwikkelen krachtig ten tonele. De OESO, SER, Onderwijsraad, allemaal bepleitten ze de noodzaak dat mensen zich blijvend moeten ontwikkelen om duurzaam inzetbaar te zijn op de arbeidsmarkt.
Ondertussen staan de visies en plannen van de onderwijsinstellingen bol van woorden als flexibiliteit, co creatie, veerkracht, agile en maatwerk. Allemaal antwoorden op de vraag om betere aansluiting op de arbeidsmarkt van morgen. Dat vraagt om een behoorlijke transitie van de onderwijssector als geheel.
Zoals verbreding van doelgroepen. Want waar onderwijsinstellingen van oudsher focus hadden op jongeren en diploma’s wordt nu gevraagd om nadrukkelijk stappen te zetten naar werkenden en werkzoekenden. Deels wegstappen uit de wereld van leer- en kwalificatieplicht en bewegen naar de wereld van om-, bij- en nascholing.
Een ander speelveld dan tot nu toe. Natuurlijk, iedere onderwijsinstelling had tot nu toe wel een activiteit in deze andere wereld ondernomen. Vaak erbij. En nu wordt het core business. Met andere spelers op het veld. Commerciële partijen die meer dan ooit de concurrenten en tegelijk partners gaan vormen.
Een leerzame fase breekt aan voor de sector. Meer naar buiten richten, commerciëler acteren en wendbaardheid vergroten. En met name dat laatste baart zorgen. Hoe zorg je dat organisaties die decennialang op basis van een vaste 4-jarige cyclus gestuurd en gecontroleerd worden transformeren? Om in Frederic Laloux’s termen te spreken; hoe verschuif je de balans van predict & control naar sense & respond?
In dit licht hadden we een inspirerend gesprek met onze partner CircleLytics. Maurik Dippel kwam met een mooie metafoor. Hij vergeleek een kanaal met een rivier. Bovenstaande afbeelding maakt duidelijk wat hij bedoelde. Onderwijsinstellingen moeten leren van de rivier. Duidelijk dat deze altijd naar het laagste punt stroomt terwijl tegelijk omgegaan wordt met de obstakels die zich elke dag aandienen.
Er ligt een mooie uitdaging voor de onderwijsinstellingen. Herpositioneren en -categoriseren. Maar bovenal samenwerken, daar zit misschoen wel de grootste culturele uitdaging de komende jaren; de instellingen naar buiten keren. Geklemd tussen de onderwijsinspectie en de arbeidsmarkt. Tussen controleren en bewegen. Leerzaam!
Ja, ook de onderwijssector is nooit te oud om te leren.
