We leven in een ‘prestatiemaatschappij’ een zogeheten ‘meritocratie’. Een – blinde Amerikaanse – droom waarin iedereen kan opklimmen naar de top. Een maakbaar leven waar je successen kunt verdienen, maar falen ook je eigen schuld is. Gelukkig ben ik een nuchtere Nederlander en laat ik mij niet door die ratrace en American Dream verleiden… toch?
Jouw afkomst jouw toekomst
Naast een nuchtere Nederlander, kwam ik er laatst achter dat ik blijkbaar ook een ‘brus’ ben. Brussen zijn broers en zussen van mensen met een beperking. Wij brussen zijn een bijzonder volkje, zo zijn we ontvankelijk en onbevangen in één. Een soort satelliet gemaakt van Teflon. We groeien namelijk op in twee culturen. De ‘normale’ wereld van school en vriendjes en de ‘afwijkende’ wereld van het gezin. Een wereld waarin je vroeg leert: eerst begrijpen, dan begrepen worden. Scheelt je wel weer een peperdure NLP opleiding.
Kopzorgen
Door de zorg voor mijn zus moest ik als kind veel wachten, door al dat wachten, ben ik een denker geworden, een extraverte dagdromer die de werkelijkheid ontvlucht als deze niet interessant genoeg is. Overdenken werkt helaas verlammend, de daadwerkelijke actie blijft uit…
Gelukkig hielpen mijn ouders dat overdenken te doorbreken, want gaat niet bestaat niet. Ik kan een boek schrijven over de talloze oplossingen die mijn ouders voor ons gezin bedachten om het leven makkelijker te maken. Zo maakte mijn vader de ‘poeh-doos’ voor op vakanties. Lang verhaal. Ander verhaal.
Geheid van gehoord
Als je net als ik privé en zakelijk te maken hebt met de zorgsector, dan ontkom je niet aan de woorden: wederkerigheid en gelijkwaardigheid. Wat betekenen deze woorden voor mij? Laten we beginnen met het woord wederkerigheid. De befaamde sprekers Robert Cialdini en Jos Burgers schreven hele boeken vol over de werking van wederkerigheid. In het boek De Wet van Snuf gebruikt Jos zijn hond als metafoor. Om het causale verband uit te leggen tussen geven en gunnen. Afijn, ik wijk af.
Wederkerigheid in een zorgafhankelijke-relatie is complexer en gaat over meer dan ‘wie goed doet, goed ontmoet’. Zorg verlenen is namelijk vanzelfsprekend goed doen. Daarom is wederkerigheid voor mij eerder een wisselwerking van oprechte aandacht, een onuitputtelijke energiebron die het zorgen voor beide partijen dragelijk maakt. Zodat zowel de gever als de nemer steevast samen in de plus uitkomen.
De sorteermachine die resulteert in allesbehalve een gelijkwaardige samenleving
Soort zoekt soort, is niet alleen menselijk instinctief gedrag, maar we faciliteren het ook door de systemen die wij samen als maatschappij bedachten. Van CITO-toetsen tot aan Vinex-wijken. De sorteermachine ging in mijn leven ook al vroeg draaien. Mijn zus ging tot haar 16de naar een school voor kinderen met een beperking. En ik naar een kleinschalige VMBO-TL, ik had wel wat andere dingen aan mijn hoofd dan leren.
Zelf heb ik niet zoveel met een gerangschikte samenleving en hiërarchie. Zoals cabaretier Theo Maassen al zei:
“Hiërarchie daar sta ik boven.”
Ik stuntel dus ik ben
Een vriend van mijn zus heeft de bijnaam Puntkomma. Door zijn verlamming heeft hij een sleepbeen en zijn loopje lijkt inderdaad verdacht veel op een puntkomma.
Michael Jackson had de moonwalk, maar de ; is zijn signature move.
Filosoof en cabaretier Tim Fransen, schreef in zijn boek Het leven als tragikomedie: “De enige bron van humor die mij écht interesseert is het menselijk tekort. Het is een groot geschenk dat wij mensen in staat zijn om zelfs de pijnlijke waarheden die onlosmakelijk met het leven verbonden zijn dragelijk te maken met humor.”
We kunnen veel leren van mensen als Puntkomma en Tim Fransen, want zelfspot is een belangrijk aspect van een gelijkwaardige relatie.
